Van elke 100 mensen die er Spina Bifida hebben, hebben er zeker 80 ook Hydrocephalus. Hydrocephalus wordt wel eens vertaald met de term waterhoofdje of vocht rond de hersenen. Dit zijn echter misleidende termen omdat iedereen vocht in de hersenen heeft. Dit vocht, dat ook wel cerebro-spinale vloeistof of liquor wordt genoemd, beschermt de hersenen en ruggenmerg tegen schokken, stoten en andere beschadigingen van buitenaf. Hersenvocht (liquor) wordt aangemaakt in de hersenen. Het vult de ruimtes tussen de hersenen. Dan gaat het omlaag naar het ruggenmerg, waar het via het bloed opgenomen wordt in het lichaam. Als liquor niet vanuit de hersenen kan wegvloeien, doordat de afvoerkanalen zijn geblokkeerd, noemen we dit Hydrocephalus.
Het vocht blijft dan in het hoofd, terwijl er dus wel steeds nieuw vocht wordt aangemaakt. Hierdoor ontstaat er teveel vocht rond de hersenen. Hydrocephalus betekent dus eigenlijk teveel vocht rond de hersenen.
Bij een baby zijn de schedelplaten bij de geboorte nog niet aan elkaar gegroeid. Dit gebeurt pas na enige maanden. Bij een baby is er dus nog ruimte tussen de schedelplaten. Als een baby Hydrocephalus heeft worden de schedelplaten uit elkaar geduwd, in plaats dat ze naar elkaar toe groeien. Het hoofdje gaat hierdoor opzwellen en wordt steeds groter.
Binnen in het hoofdje drukt het vocht, dat steeds meer ruimte nodig heeft, tegen de zachte hersenen. Door de druk rekt het hersenweefsel steeds verder uit en wordt het steeds dunner. Hierdoor kan als er niet tijdig geopereerd wordt hersenbeschadiging ontstaan.
Soms gaat hydrocephalus vanzelf over. De verstopping in het vochtafvoer gaat dan op een natuurlijke manier open, of het vocht vindt een andere uitweg. Het probleem is dan opgelost en men spreekt dan van een “gestabiliseerde Hydrocephalus”. Deze vorm van Hydrocephalie komt echter maar zeer zelden voor bij kinderen met Spina bifida.
De drain.
Een drain bestaat uit drie onderdelen, die met elkaar verbonden zijn. Twee slangetjes met daartussen in een pompje met kleppen.
Een slangetje loopt vanuit het midden van de hersenen naar de pomp, die onder de huid geplaatst wordt. Het klepje van de pomp kan maar aan een kant los, zodat de liquor niet terug kan vloeien. Het tweede slangetje loopt vanaf de drain naar de buikholte, waar het vocht door het lichaam wordt opgenomen. De druk in de hersenen en de buikholte moet aan elkaar gelijk zijn. Is de druk in het hoofd groter dan in de buikholte gaat er een klepje los en loopt de liquor naar de buikholte net zolang totdat de druk in het hoofd weer hetzelfde is aan de druk van de buikholte.
Soms kunnen er problemen ontstaan met de klep van de drain of dat het slangetje verstopt raakt. Dan kan het liquor niet goed weg en wordt de druk rond de hersenen weer groter. Er zijn enkele symptomen waaraan je dit kunt herkennen.
- Sunsetten ogen *
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Verwarring
- Misselijkheid
- Versuftheid
- Koorts
* dan zakken de ogen naar beneden en lijken een beetje op halve maantjes. Dit gebeurt alleen bij jonge kinderen. Bij oudere kinderen en volwassenen gaat de ogen ongecontroleerd heen en weer.
Als deze klachten optreden dan dient er gelijk ingegrepen te worden. Dan word of de drain vervangen of de slangetjes van de drain. Dit optreden gebeurt omdat er anders teveel druk op de hersenen ontstaat en er zo een hersenbeschadiging kan ontstaan.
Microcefalie
Microcefalie is geen diagnose op zich. Het is de naam van een symptoom en het betekent ‘klein hoofd’ en ontstaat tijdens de zwangerschap. Als er sprake is van een schedel-omtrek die 2 maten (of meer) kleiner is dan de gemiddelde schedel-omtrek, wordt er gesproken van microcefalie.Microcefalie is meestal een aangeboren aandoening van het zenuwstelsel. Microcefalie kan echter ook later in het leven ontstaan, dan is het niet aangeboren.
De aandoening kenmerkt zich door een kleine omvang van de schedel. De schedel is te klein in verhouding tot het gezicht en de gestalte. En de hersenen ontwikkelen zich niet volledig.
Er zijn verschillende oorzaken van microcefalie. Het kan zijn dat er sprake is van een klein hoofd zonder dat er iets anders aan de hand is. In dat geval gaat het om een gezond kind, met een normale levensverwachting.Sommige infecties en zuurstoftekort kunnen in de eerste levensmaanden na de geboorte, ook microcefalie veroorzaken.
Er kan echter ook sprake zijn van een aanlegstoornis van de hersenen, van een stofwisselingsziekte, of van een afwijking in het genetisch materiaal (een chromosomale aandoening). Ook kan er een infectie vóór de geboorte zijn geweest, waar de microcefalie het gevolg van is. Of er andere problemen te verwachten zijn en hoe de levensverwachting is, hangt geheel af van het onderliggende probleem.